20-04-2023

Voorspelling: Daarom kan de zomer dit jaar alle hitterecords breken

Het extreme klimaatverschijnsel El Niño kan de komende maanden de temperaturen in een groot deel van de wereld opstuwen.

De zomer van 2022 liet grote delen van Europa kurkdroog achter en was een van de heetste ooit gemeten.

In combinatie met extreem weinig neerslag leidden de hoge temperaturen tot misschien wel de ergste droogte in honderden jaren. En nu zijn er aanwijzingen dat de komende zomer her en der in Europa nóg heter kan worden.

Dat is in ieder geval de conclusie van de Europese klimaatdienst Copernicus en de Amerikaanse weerdienst NOAA, die waarschuwen dat er mogelijk een wereldwijde weersverschuiving te verwachten is, die de zomertemperaturen kan opstuwen.

Dit is vooral te wijten aan een extreem klimaatverschijnsel in de tropische Stille Oceaan: El Niño. In een El Niño-jaar kunnen de temperaturen in een groot oceaangebied voor de westkust van Zuid-Amerika tot enkele graden stijgen, met grote gevolgen voor het wereldwijde weer.

Na enkele jaren van relatief lage oppervlaktetemperaturen in de tropische Stille Oceaan voorspellen klimaatmodellen nu dat zich de komenden maanden een nieuwe El Niño zal aandienen. Sommige voorspellingen duiden er zelfs op dat het een ‘super El Niño’ kan worden, waarbij het zeewater in de centrale en oostelijke Stille Oceaan wel 3 tot 4 graden warmer zou kunnen worden dan normaal.

El Niño – Hoe ontstaat El Niño

Hoewel het extreme weersverschijnsel een zichzelf versterkend proces op gang kan brengen dat de temperatuur beïnvloedt, ziet het er momenteel niet naar uit dat het noorden van Europa in dezelfde mate getroffen zal worden. ‘Wij blijven dichter bij de normale temperatuur. Er is echter een kans dat het warmer wordt dan het de afgelopen 10 tot 20 jaar gemiddeld is geweest,’ aldus Kaas.

Hij voegt eraan toe dat de voorspelde El Niño sommige onderzoekers zorgen baart, omdat de afgelopen jaren de oppervlaktetemperatuur in de Stille Oceaan ongewoon laag was. Toch zijn er de afgelopen tijd verschillende warmterecords gesneuveld. Het is dan ook zorgwekkend waar het extreme weersverschijnsel in combinatie met de opwarming van de aarde toe zou kunnen leiden.

‘Warm pool’ verspreidt zich

Maar waarom kan een stijging van een paar graden in de tropische Stille Oceaan zulke grote gevolgen hebben voor het klimaat van de hele planeet?

Normaal gesproken waaien er stabiele winden, passaatwinden genaamd, van Zuid-Amerika naar Indonesië en Australië. Hierdoor wordt warm oppervlaktewater, dat geleidelijk door de zon is opgewarmd, naar het westen gestuwd, waardoor er een relatief dikke laag warm oppervlaktewater ontstaat rond Indonesië en het noorden van Australië. Klimaatwetenschappers spreken van the warm pool.

Aan het begin van een El Niño wordt deze dikke laag warm water verstoord door een golfbeweging, veroorzaakt door ongebruikelijke westenwinden boven het westen van de tropische Stille Oceaan. De golfbeweging plant zich in oostelijke richting voort, waardoor het warme water uit het westen zich geleidelijk verspreidt over een veel groter gebied dan normaal.

De enorme gebieden met warm oceaanwater veranderen het gedrag van de atmosfeer, waardoor een zichzelf versterkend effect ontstaat dat zich uitbreidt naar grote delen van de aarde en leidt tot een periode van een verhoogde gemiddelde temperatuur van de atmosfeer.

Zonwering en het veranderende klimaat

De klimaatverandering is steeds duidelijker merkbaar, de sterke afname van de regenval en de recordtemperaturen van de afgelopen vijf zomers zijn daarvan duidelijke signalen. Het gevolg: zonder schaduwvoorziening warmen gebouwen nóg sneller op, vooral als er sprake is van grote raampartijen. De warmtetoetreding is afhankelijk van de oriëntatie van de ramen en het soort beglazing. Buitenzonwering weert de zonnestralen voordat ze het glas bereiken en kan voorkomen dat het binnen te warm wordt.”

Koelere ruimtes en minder CO2

Er zijn natuurlijk tal van manieren om de zon te weren zoals bijvoorbeeld textiele, verticale zonwering – screens die in de meest uiteenlopende maten verkrijgbaar zijn. “Ze sluiten ramen en raampartijen optimaal af en houden de warmte buiten”, aldus Gerling. “Verticale schermen kunnen aan de huismuur worden gemonteerd of keurig aansluitend in de dag worden ingebouwd. De ramen zijn zo beschermd, vooral bij de ritsscreens, waarbij het doek in de zijgeleiders is gefixeerd.”

Ruimtes die aan de buitenkant worden beschaduwd zijn volgens een onderzoek van de Duitse industrievereniging voor zonwering en rolluiken (IVRSA) tot wel tien graden koeler dan onbeschaduwde ruimtes. Eén van de conclusies van het onderzoek was verder dat hierdoor tot 50% op koelenergie van airconditioningsystemen en ventilatoren kan worden bespaard. Met zinvolle buitenschaduwsystemen zou de CO2-uitstoot volgens de IVRSA jaarlijks met ongeveer zes miljoen ton kunnen worden gereduceerd.

Energiebesparing door (solar) zonwering en rolluiken

Solar buitenzonwering zoals solarscreens en solarrolluiken kunnen via sensoren of een timer worden aangestuurd en ook in een smart home-systeem worden geïntegreerd. Via een app op een smartphone kan de aansturing heel eenvoudig worden gecontroleerd en kan de zonwering worden neergelaten, voordat de buitentemperaturen stijgen. Het voordeel van textiele verticale zonwering is dat een ruimte er niet volledig door wordt verduisterd en dat luchtverversing door het zonweringdoek mogelijk is. Een goed geplande schaduwvoorziening is dus een nuttige investering die oververhitting van ruimtes in de zomer voorkomt en tegelijkertijd klimaat- én gebruiksvriendelijk is.

Ook uw woning klimaatbestendig maken met de juiste zonwering? Neem contact met ons op voor een goed advies op maat.

Bron: Z&R Magazine, Wetenschap in Beeld, FREMA Zonwering

Meer blog-items